Zakupy online: Jak łączyć wygodę z bezpieczeństwem?

Rozkwit tego sektora stanowi odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie klientów na wygodę, szeroki wybór produktów oraz dostępność usług 24/7.

Wraz z tą ekscytującą rewolucją, pojawiają się równie ważne kwestie związane z bezpieczeństwem w środowisku online.

Jak połączyć wygodę zakupów w sieci z pewnością, że nasze dane są chronione?

Zakupy online a zachowania konsumentów

Największy wpływ na rozwój e-commerce miał COVID-19, który mocno skierował Polaków w stronę zakupów online. W odpowiedzi na rosnącą inflację w 2023 roku e-Izba przeprowadziła badania z których wynika, że aż 1/3 badanych zaczęła kupować w sieci, a co trzeci badany zwiększył częstotliwość zakupów online.

Głównymi powodami przenoszenia zakupów do sieci były atrakcyjne promocje, korzystne warunki zwrotu oraz niższe ceny w wielu kategoriach, takich jak Uroda, Moda czy Elektronika.

Nie bez znaczenia są również konkurencyjne strategie cenowe – nie tylko promocje, ale także dynamicznie zmieniające się oferty specjalne oraz możliwość łatwego porównania cen wielu sklepów sprawiły, że Polacy coraz częściej przekonują się do zamawiania towarów za pośrednictwem Internetu. To z kolei wpłynęło na kształtowanie nowych nawyków zakupowych i zwiększyło zaufanie do tego modelu transakcji.

Najczęstsze zagrożenia dla konsumentów w sieci

Klienci korzystający z Internetu czerpią z niego wiele korzyści, jednak równocześnie narażeni są na poszczególne zagrożenia, na które warto zwrócić szczególną uwagę. Co najczęściej grozi konsumentom w świecie online?

1. Phishing: To metoda oszustwa, w której cyberprzestępcy podszywają się pod prawdziwe instytucje, takie jak banki czy sklepy internetowe, w celu wyłudzenia poufnych danych, np. haseł czy numerów kart kredytowych. Często wykorzystywane są fałszywe wiadomości e-mail lub sfałszowane strony internetowe, które mają skłonić użytkowników do ujawnienia swoich informacji.
    
2. Oszustwo internetowe: Użytkownicy mogą być narażeni na ryzyko dokonywania zakupów w fałszywych sklepach internetowych, które oferują pozornie atrakcyjne ceny, lecz w rzeczywistości mogą prowadzić do niebezpiecznych lub nieistniejących produktów. Po dokonaniu płatności, klient może nie otrzymać zamówionego towaru lub okaże się, że dostarczony produkt jest niskiej jakości.
    
3. Kradzież tożsamości: Jest to przestępstwo polegające na nieuprawnionym pozyskiwaniu i wykorzystywaniu danych osobowych innej osoby, takich jak imię, nazwisko czy numer dowodu osobistego, aby popełniać przestępstwa lub oszukiwać, co może prowadzić do znacznych strat finansowych i prawnych dla ofiary.
    
4. Malware: Malware to złośliwe oprogramowanie, takie jak wirusy, trojany czy ransomware, które może powodować uszkodzenia lub kradzieże danych. Cyberprzestępcy mogą rozpowszechniać malware poprzez zainfekowane załączniki e-mailowe, podejrzane linki lub sfałszowane aplikacje.
    
5. Wycieki danych: Ataki na firmy i organizacje mogą prowadzić do wycieku danych osobowych klientów. Wycieki danych mogą zawierać różnorodne informacje, takie jak imiona, nazwiska, numery identyfikacyjne, adresy, dane finansowe czy informacje o kontach użytkowników. Te dane mogą być następnie wykorzystywane w celach przestępczych lub nadużywane, co stanowi poważne zagrożenie dla prywatności i bezpieczeństwa klientów.
    
6. Niezabezpieczone połączenia: W przypadku niezabezpieczonych połączeń, hakerzy mogą przechwycić przesyłane dane, takie jak dane karty kredytowej, hasła czy inne poufne informacje. To może prowadzić do kradzieży tożsamości lub oszustw finansowych. Użytkownicy mogą nie być świadomi, że ich dane nie są bezpieczne podczas przesyłania, co może obniżać ich zaufanie do usług online.
    
7. Socjotechnika: Osoby wykorzystujące socjotechnikę mogą np. podszywać się pod firmę kurierską i próbować przekonać klientów do podania swoich danych osobowych lub danych karty kredytowej pod pretekstem dostawy zamówienia. To może prowadzić do kradzieży tożsamości lub oszustwa finansowego.
   
   Oszuści mogą również udawać pracowników sklepu internetowego i próbować nakłonić klientów do podawania swoich danych osobowych lub numerów zamówienia pod pretekstem rozwiązywania problemów z zamówieniem lub reklamacji. Ponadto, oszuści mogą próbować manipulować emocjami klientów, np. sugerując, że ich konto jest zagrożone lub mogą stracić dostęp do okazji zakupowych, aby skłonić ich do podejmowania działań niekorzystnych dla nich.

Aby ograniczyć ryzyko tych zagrożeń, zaleca się zachowanie ostrożności podczas korzystania z Internetu. Silne i unikalne hasła, unikanie klikania w podejrzane linki, sprawdzanie autentyczności sklepów internetowych oraz regularne aktualizacje oprogramowania i wykorzystanie narzędzi zabezpieczających, to kilka kluczowych kroków, które pomagają chronić się przed zagrożeniami online.

Sposoby zabezpieczania transakcji przez sklepy internetowe

Sklepy internetowe podejmują różnorodne środki zabezpieczające, aby zapewnić klientom bezpieczeństwo podczas dokonywania transakcji online. Oto niektóre ze sposobów, które sklepy wykorzystują w celu zabezpieczenia transakcji:

1. Certyfikaty SSL: Wdrożenie certyfikatów SSL (Secure Sockets Layer) jest jednym z kluczowych środków zabezpieczających. Certyfikaty SSL wprowadzają szyfrowanie danych przesyłanych między przeglądarką klienta a serwerem sklepu, co zapobiega przechwyceniu poufnych informacji przez osoby trzecie. Widoczny wskaźnik zabezpieczenia SSL to zazwyczaj zielona kłódka w pasku adresu przeglądarki oraz prefiks "https://" przed adresem strony.
    
2. Autoryzacja dwuetapowa: Sklepy internetowe mogą wymagać od klientów autoryzacji dwuetapowej podczas logowania lub dokonywania transakcji. To oznacza, że oprócz hasła, klient musi podać specjalny kod, który jest dostarczany do niego na przykład za pomocą SMS-a lub aplikacji do generowania kodów. To dodatkowe zabezpieczenie utrudnia dostęp osobom nieuprawnionym.
    
3. Bezpieczne metody płatności: E-sklepy oferują różnorodne metody płatności, w tym takie, które są powszechnie uznawane za bezpieczne, jak karty płatnicze obsługiwane przez renomowane bramki płatności, portfele elektroniczne czy płatności za pośrednictwem platform takich jak PayPal. Dzięki temu dane finansowe klientów są chronione zgodnie z najwyższymi standardami.
    
4. Ochrona danych osobowych: Przedsiębiorcy w e-handlu starają się zachować poufność i bezpieczeństwo danych osobowych klientów. Wdrażają odpowiednie polityki prywatności i przestrzegają regulacji dotyczących ochrony danych, takich jak RODO.
    
5. Monitorowanie aktywności: Sklepy internetowe pozwalają na monitorowanie aktywności klientów na swoich stronach, aby wykrywać podejrzane zachowania, takie jak próby włamań czy nadmiernie duża ilość prób transakcji. To pomaga wychwycić nieprawidłowości i podjąć odpowiednie środki zabezpieczające.
    
6. Weryfikacja tożsamości: W przypadku transakcji wysokiej wartości lub wrażliwych operacji, sklepy mogą wymagać dodatkowej weryfikacji tożsamości klienta. Może to obejmować podanie dodatkowych informacji lub dostarczenie dokumentów potwierdzających tożsamość.
    
7. Polityka zwrotów i reklamacji: Sklepy internetowe oferują klarowne i uczciwe zasady dotyczące zwrotów oraz reklamacji produktów. To buduje zaufanie klientów do sklepu, ponieważ wiedzą, że w razie problemów mogą liczyć na wsparcie.
    
8. Edukacja klientów: Niektóre firmy prowadzą edukacyjne kampanie informacyjne, w których przekazują klientom wskazówki dotyczące bezpiecznych praktyk zakupowych online oraz ostrzegają przed typowymi oszustwami.
    
9. Aktualizacje oprogramowania i "łatki” bezpieczeństwa: Regularne aktualizacje oprogramowania i usuwanie luk bezpieczeństwa pomagają zabezpieczyć stronę internetową przed działaniami, które mogłyby być wykorzystane przez hakerów.

Reasumując, właściciele e-commerce mają obowiązek zapewnić swoim klientom bezpieczeństwo podczas transakcji online. Od wdrożenia technologii szyfrowania, autoryzacji dwuetapowej, po bezpieczne metody płatności oraz dbanie o ochronę danych osobowych klientów. To wszystko ma na celu zminimalizowanie ryzyka oszustw i zapewnienie pozytywnej i bezpiecznej wizyty klienta na ich stronie. Bezpieczeństwo online jest niezwykle istotne, zarówno dla klientów, którzy muszą chronić swoje dane osobowe i finansowe, jak i dla przedsiębiorców, którzy muszą budować zaufanie i reputację wśród klientów.

Praktyczne wskazówki dla konsumentów

Podczas dokonywania zakupów w sieci, niezwykle istotne jest zapewnienie sobie maksymalnego bezpieczeństwa. Warto zatem pamiętać o kilku kluczowych aspektach:

• Przed przystąpieniem do zakupów, upewnij się, że witryna sklepu posiada certyfikat SSL. To potwierdzenie, że komunikacja między tobą a sklepem odbywa się w sposób zaszyfrowany, minimalizując ryzyko przechwycenia danych osobowych i finansowych.
   
• Twórz unikalne hasła dla każdego konta w sklepie. Unikaj prostych fraz, postaw raczej na kombinacje liter, cyfr i znaków specjalnych, co zwiększa trudność w ich odgadnięciu.
   
• Wykorzystaj dostępną autoryzację dwuetapową, jeśli jest taka opcja. To specjalny poziom zabezpieczeń, który wymaga podania dodatkowego kodu generowanego np. na telefonie.
   
• Unikaj publicznych i niezabezpieczonych sieci Wi-Fi do dokonywania transakcji. Wybieraj swoją zabezpieczoną sieć lub sieć mobilną, aby minimalizować ryzyko ataków.
   
• Bądź ostrożny wobec wiadomości zawierających linki czy prośby o dane. Nie otwieraj podejrzanych linków ani nie podawaj poufnych informacji.
   
• Korzystaj z zaufanych i sprawdzonych metod płatności.
   
• Kupuj w zaufanych sklepach on-line.
   
• Aktualizuj oprogramowanie.
   
• Zwracaj uwagę na potwierdzenia i linki, jakie są w nich wysyłane.
   
• Regularnie sprawdzaj swoje rachunki bankowe i wyciągi, aby zidentyfikować ewentualne nieautoryzowane transakcje.

Na co zwracać uwagę przy wyborze sklepu internetowego?

• Autentyczność strony: Upewnij się, że wybrany sklep prezentuje profesjonalny wygląd, unikaj stron o niskiej jakości lub braku informacji kontaktowych.
   
• Opinie i recenzje: Przeszukaj opinie innych klientów na temat danego sklepu. Mogą one dać wskazówki na temat jakości obsługi i produktów.
   
• Polityka prywatności: Upewnij się, że sklep posiada jasno określoną politykę prywatności, chroniącą twoje dane osobowe. Dane kontaktowe: Sprawdź, czy sklep podaje pełne dane kontaktowe, by zweryfikować jego rzetelność.
   
• Metody płatności: Zapoznaj się z dostępnymi metodami płatności i upewnij się, że są to zaufane opcje.
   
• Kontakt i obsługa klienta: Sprawdź, czy sklep udostępnia dane kontaktowe, takie jak numer telefonu czy adres e-mail. To ważne, aby w razie problemów lub pytań mieć możliwość kontaktu z obsługą klienta.
   
• Regulamin sklepu: Poprawne dane właściciela sklepu oraz kompletny regulamin pomagają w zidentyfikowaniu, czy strona jest wiarygodna i legalna. Nieuczciwe lub fikcyjne sklepy często ukrywają swoje dane lub prezentują fałszywe informacje.

Podsumowując, zarówno przedsiębiorcom, jak i konsumentom powinno zależeć na bezpiecznych zakupach online. To win-win situation, gdzie zarówno firmy, jak i klienci mogą czerpać korzyści z bezpiecznego środowiska handlu elektronicznego. Dla firm to inwestycja w reputację i lojalność klientów, a dla konsumentów to gwarancja ochrony danych osobowych i spokojnego doświadczenia zakupowego.

Efektywna ochrona wymaga świadomości, edukacji oraz stosowania się do najlepszych praktyk, by cieszyć się korzyściami handlu elektronicznego bez obaw o ryzyko cyberzagrożeń. Właśnie dlatego świadomość, edukacja i stosowanie najlepszych praktyk w zakresie bezpieczeństwa online są tak ważne dla wszystkich stron zaangażowanych w handel elektroniczny.