W co się bawić w pracy, czyli grywalizacja w Twojej firmie

168 godzin. Tyle czasu przeciętny Polak spędza średnio każdego miesiąca w pracy. Innymi słowy, to mniej więcej tak, jakby każdy z nas na jeden tydzień w ciągu miesiąca przeprowadzał się do firmy. Co zatem zrobić, aby pracownicy nie tracili zaangażowania i czuli się komfortowo, wykonując swoje obowiązki? Interesującym rozwiązaniem może być wprowadzenie mechanizmów grywalizacji.

Co to jest grywalizacja?

Grywalizacja – zwana także gamifikacją, zaistniała w biznesie w 2007 roku. Tym pojęciem można określić szereg technik motywacyjnych, polegających na wykorzystywaniu mechanizmów z gier fabularnych i komputerowych. Jej celem jest zwiększenie zaangażowania pracowników w codziennych, nierzadko monotonnych czynnościach. Klucz do sukcesu, to przedstawienie i wykorzystanie ich w taki sposób, aby stały się atrakcyjnymi wyzwaniami, a nie przykrym do spełnienia obowiązkiem. Cały mechanizm opiera się na wrodzonej ludzkiej chęci do współzawodnictwa, a także potrzebie bycia nagradzanym.

Wydawać by się mogło, że tego rodzaju metoda motywowania pracowników, to wymysł współczesnego świata, powstały głównie ze względu na dynamicznie rozwijające się środowiska korporacyjne. Tymczasem wykorzystywanie elementu rywalizacji w organizacji swoimi korzeniami sięga do czasów PRL – u. Wówczas osoby, osiągające najlepsze wyniki uzyskiwały tytuły przodowników pracy. Natomiast już w czasach rodzącego się kapitalizmu prawdziwe tryumfy zaczęły święcić systemy lojalnościowe, których celem było zachęcanie do zakupów. Sprzedaż zwiększano poprzez motywowanie konsumentów do zdobywania następnych poziomów. Samo pojęcie grywalizacji stało się popularne wtedy, kiedy spotkało się z zainteresowaniem programistów, czy osób zajmujących się zarządzaniem. Grywalizacja może dotyczyć pracowników wszystkich szczebli, niezależnie od doświadczenia i statusu zawodowego.

Zasady i warunki dla skutecznej grywalizacji

Nie każda rywalizacja pomiędzy pracownikami w firmie staje się od razu motywacyjnym narzędziem. Aby można było mówić o przemyślanej, dobrze zaplanowanej grywalizacji powinny zostać spełnione konkretne warunki. Przede wszystkim – pozytywne współzawodnictwo. W każdym człowieku w określonych okolicznościach mogą obudzić się cechy lidera czy poczucie przynależności do grupy. Dodatkowo może wytworzyć się specyficzna więź z grupą, powstała w wyniku posiadania wspólnego celu i odkrywania podobnych zainteresowań. Kolejnym elementem efektywnej grywalizacji powinno być stworzenie fabuły, na której zostanie oparta cała zabawa. Pracownicy mogą wówczas identyfikować się z określoną historią, a co za tym idzie – bardziej się zaangażować. Na zwiększenie aktywności i pomysłowości z pewnością wpłynie też system nagród, odznak, rankingów, poziomów trudności itd. – coś, co pozwoli poszczególnym osobom zaistnieć, wyróżnić się. Esencją systemu gamifikacyjnego jest zamiana codziennych czynności zawodowych w zabawę. Musi zatem pojawić się tutaj także jakiś element chwilowego zapomnienia i oderwania od zwyczajnej, zawodowej rzeczywistości.

Grywalizacja krok po kroku

Aby wdrożyć ten system w swojej organizacji, w pierwszej kolejności należy przemyśleć całą strategię działania. Sam proces wprowadzenia grywalizacji nie jest niczym skomplikowanym, jednak chodzi o to, aby przyniósł założone efekty. Dlatego warto uwzględnić pewne aspekty:

• Należy rozpocząć od ustalenia głównego celu biznesowego i odpowiedzieć sobie na pytanie: „Dlaczego firma potrzebuje właśnie akurat tego typu rozwiązań?”.
• Aby dobrze dopasować narzędzia motywacyjne, należy poznać potrzeby osób, które będą z nich korzystać – co jest dla nich istotne, jaka forma najskuteczniej do nich przemówi?
• Ważne jest określenie jakie przykłady zachowań wśród pracowników są pożądane, a które powinny zostać wyeliminowane. Taka wiedza pozwoli właściwie dopasować scenariusz i fabułę gry do konkretnych sytuacji.
• Grywalizacja nie ma racji bytu bez jasno określonych i ustalonych zasad. Pracownicy/ gracze muszą rozumieć według jakich reguł toczy się gra. Jej zasady powinny być jasne, przejrzyste i proste – dla wszystkich.
• Rozgrywka powinna być na bieżąco monitorowana i sprawdzana. Warto zwrócić uwagę na feedback i opinie uczestników.
• System nagradzania musi być klarownie przedstawiony. Pracownicy bez wyjaśnienia kwestii, co będą mieli w zamian, szybko się zniechęcą i prowadzenie jakichkolwiek gier nie będzie dla nich interesujące.

Najczęściej popełnianymi błędami podczas wdrażania grywalizacji w biznesie są niewłaściwie zdefiniowane cele, zbyt trudne i skomplikowane zasady gry oraz brak systemu nagradzania. Warto pamiętać o tym, że cały system tworzony powinien być z myślą o pracowniku, jego oczekiwaniach i potrzebach. Tylko wtedy będzie skutecznym narzędziem motywacyjnym.

Jak to zrobić w praktyce?

Przykładowo - na platformie grywalizacyjnej, użytkownicy mają do zrealizowania określone misje. Zostały one przygotowane w formie prostych, krótkich zadań, z różnych kategorii, m.in. biznes, jakość, szkolenia. Za misję, która zakończy się powodzeniem przyznawane są odznaki, czyli badge. Ich forma jest dowolna, a jej określenie zależy już indywidualnie od graficznych wskazówek firmy. Zgodnie z ogólnie przyjętymi normami funkcjonowania gamifikacji w przedsiębiorstwie, dostępne są także rankingi pracowników i tabele liderów. Dzięki temu możliwa jest prezentacja bieżących wyników firmowej rywalizacji. Natomiast zaproponowany system nagród jest mocno rozbudowany, ponieważ zawiera katalog blisko 30 różnorodnych opcji do wyboru. Ciekawym rozwiązaniem może być nagradzanie uczestników poprzez kupony rabatowe, bądź dostosowanie ich typowo do aspektów pracy w firmie np. wolny dzień. Istotnym elementem jest także uwzględnienie wewnętrznej komunikacji – stworzone narzędzia umożliwiają swobodną wymianę informacji pomiędzy graczami. Kanały kontaktu to smsy, maile lub też prezentacje multimedialne.

Jakie są zalety grywalizacji? Przemyślana strategia i dobrze zaplanowany system motywacji poprzez grę może przynieść szereg wymiernych korzyści – na różnych płaszczyznach, zarówno w większych, jak i małych przedsiębiorstwach:

• Zwiększenie zaangażowania – szczególnie istotna kwestia w firmach, gdzie praca polega na wykonywaniu dość powtarzalnych, monotonnych zadań. Ryzyko znużenia, a co za tym idzie – spadku efektywności jest zatem bardzo duże. Zamiana z pozoru nudnych czynności służbowych w ciekawe wyzwania w ramach gry, może sprawić, że wykonywanie obowiązków stanie się bardziej atrakcyjne. Ponadto może przełożyć się na zmniejszenie ryzyka wystąpienia syndromu wypalenia zawodowego.
• Optymalizacja kosztów – w przypadku, kiedy w firmie obserwowana jest duża rotacja pracowników, wówczas mechanizm gier motywacyjnych doskonale sprawdza się w procesie onboardingu. Gamifikacja pozytywnie wpływa na przyswajanie nowych informacji i wiedzy. Zatem adaptacja nowozatrudnionych osób może przebiegać dużo sprawniej i mniejszym nakładem zasobów ludzkich oraz środków finansowych.
• Budowanie relacji – w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z ciekawym projektem, czymś, co jest dla większości osób nowe lub atrakcyjne, naturalnym odruchem jest wymiana poglądów na ten temat. Gracze będą porównywać swoje wyniki czy omawiać wypełnianie poszczególnych zadań. Może to z kolei mieć wpływ na rozwój wewnętrznej komunikacji w organizacji.
• Eliminacja niepożądanych zachowań – każde przedsiębiorstwo boryka się z konkretną tendencją do różnych, nie zawsze właściwych praktyk wśród pracowników. Precyzyjne określenie celów przed wdrożeniem gry, a następnie jej wykorzystanie, z pewnością pomoże w procesie stopniowej zmiany. Dodatkowo pracownicy nie będą mieli poczucia, że coś zostaje im narzucone z góry, ale sami zaczną stosować się do konkretnych zasad i wytycznych.

Przykładem ciekawie zrealizowanej grywalizacji może być projekt, który przeprowadzono w Google. Celem było zmniejszenie kosztów, związanych z wyjazdami służbowymi. Zadaniem pracowników było odnajdywanie tańszych połączeń i noclegów, niż te, które im zaproponowano. Jakie były efekty? Google zaoszczędziło miliony, a uczestnicy wyzwania oprócz zysków finansowych mieli sporą satysfakcję z „oszukania” systemu. Natomiast w Duńskich Kolejach Państwowych wszyscy pracownicy zostali zaproszeni do podzielenia się swoimi pomysłami i dodatkowymi działaniami na rzecz firmy. Przyniosło to lawinę inicjatyw, które miałyby podnieść jakość obsługi klienta. Co ciekawe, znaczna ich część pochodziła od szeregowych pracowników.

Grywalizacja jest innowacyjnym, kreatywnym i nieszablonowym sposobem na osiągnięcie zamierzonych efektów w organizacji. Zaadaptowanie motywów z gier komputerowych w miejscu pracy, staje się coraz bardziej popularnym elementem wykorzystywanym w zarządzaniu zasobami ludzkimi. To interaktywne narzędzie, które może wprowadzić firmę w zupełnie nowy wymiar.

 
Krystian Baran - Specjalista ds. programów lojalnościowych i motywacyjnych w Ideo