Testowanie oprogramowania. Dlaczego warto?

To proces, podczas którego porównujemy oczekiwane rezultaty z faktycznymi w celu sprawdzenia ich zgodności. Pozwala nam to wykryć błędy oraz identyfikować ewentualne luki w systemie.

Równocześnie tester pełni rolę zapobiegawczą, pomagając minimalizować ryzyko pojawienia się defektów i przygotowując raporty z przeprowadzonych testów. Do tych zadań należy także ocena jakości testowanego systemu.

Piramida testów

Model piramidy testów jest popularnym podejściem do testowania oprogramowania, które składa się z trzech poziomów: testów jednostkowych, testów integracyjnych i testów systemowych (E2E). Każdy poziom koncentruje się na innym aspekcie testowania i ma swoje unikalne cechy. Model ten ma na celu zapewnienie wysokiej jakości produktu przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów związanych z jego rozwojem i utrzymaniem.

Piramida testów jest graficznym modelem, który przedstawia relacje między ilością testów a poziomem testów. Oznacza to, że w niższych poziomach piramidy, takich jak testy jednostkowe, powinno być więcej testów, podczas gdy w wyższych poziomach, takich jak systemowe, ich ilość powinna być mniejsza.

Model ten sugeruje, że większy nacisk powinno się kłaść na testowanie na niższych poziomach, gdzie można skoncentrować się na szczegółowym sprawdzaniu poszczególnych komponentów, podczas gdy na wyższych poziomach weryfikuje się integracje i funkcjonalności systemu jako całości.

Piramidę testów wykorzystuje się w celu osiągnięcia równowagi między różnymi rodzajami testów i maksymalizacji efektywności testowania. Skoncentrowanie się na testach jednostkowych i integracyjnych pozwala na wczesne wykrycie i poprawę błędów na niższym poziomie, co z kolei przyczynia się do poprawy jakości i niezawodności systemu.

Testy jednostkowe

Na najniższym poziomie piramidy znajdują się testy jednostkowe, które skupiają się na weryfikacji poprawności działania indywidualnych jednostek kodu. Taką jednostką może być funkcja, metoda, klasa a nawet moduł.

Testy te często są pisane przez programistów tworzących kod. Ich celem jest upewnienie się, że każda jednostka działa zgodnie z oczekiwaniami i spełnia wymagane warunki. Tego rodzaju testy tworzone są przy wykorzystaniu frameworków testowych, takich jak JUnit dla języka Java lub NUnit dla C#.

Automatyzacja pozwala na szybkie i efektywne wykonanie testów po każdej wprowadzonej zmianie. Do podstawowych cech testów można zaliczyć izolacje i powtarzalność. Testy powinny być niezależne od siebie i od innych jednostek kodu, aby można było wykonywać je w dowolnej kolejności. Kluczowym aspektem dla tego poziomu testów jest wsparcie budowy stabilnych i niezawodnych komponentów oprogramowania.

Korzyści testów jednostkowych:

• Szybkie wykrywanie błędów,
• Łatwość debugowania,
• Ułatwienie refaktoryzacji,
• Dokumentacja.

Testy integracyjne

Na poziomie testów integracyjnych skupiamy się na weryfikacji integrowania się poszczególnych jednostek oprogramowania. Testy te sprawdzają, czy te jednostki działają prawidłowo jako całość, gdy są ze sobą połączone. Tego rodzaju testy mogą obejmować testowanie interakcji między modułami, komponentami lub systemami.

Celem tych testów jest identyfikacja problemów związanych z komunikacją, interfejsami, które współdziałają w ramach większej aplikacji lub infrastruktury.

Kluczowe aspekty testów:

• Weryfikacja poprawności integracji
• Testowanie scenariuszy przepływu danych
• Identyfikacja problemów interfejsów
• Sprawdzanie działania systemu jako całości

Testy systemowe

Testy te są jednym z najbardziej czasochłonnych i najdroższych rodzajów testów w procesie tworzenia oprogramowania. Skupiają się na kompletnym systemie lub aplikacji jako całości, sprawdzając, czy spełnia ona określone wymagania i oczekiwania użytkowników. Systemowe testowanie koncentruje się na walidacji kompletnego systemu lub aplikacji, uwzględniając wszystkie jego komponenty, moduły i interfejsy.

Na tym poziomie sprawdza się czy system działa zgodnie z założonymi wymaganiami funkcjonalnymi i niefunkcjonalnymi. Wykonywane są zazwyczaj manualnie przez testera, który symuluje różne scenariusze użytkownika i sprawdza, czy oprogramowanie działa poprawnie w różnych warunkach. Celem tych testów jest weryfikacja funkcjonalności, która sprawdzi, czy system realizuje wszystkie określone funkcje zgodnie z oczekiwaniami użytkowników i wymaganiami biznesowymi.

Testowanie niefunkcjonalnych aspektów pozwana na ocenę wydajności, skalowalności, bezpieczeństwa oraz dostępności systemu. Dzięki rozbudowanej funkcji tych testów możliwa jest także ocena potencjalnego ryzyka związanego z funkcjonowaniem systemu i ocenienie jego wpływu na użytkowników.

Testy E2E

Testy E2E (End-to-End) są techniką testów oprogramowania, której celem jest symulacja rzeczywistych przypadków użycia, weryfikacja wszystkich funkcjonalności i sprawdzenie czy system działa zgodnie z oczekiwaniami użytkownika.

W przeciwieństwie do innych rodzajów testów, które skupiają się na poszczególnych komponentach lub modułach, testy E2E sprawdzają integracje i współpracę różnych elementów, a także przepływ danych między nimi. W ten sposób można sprawdzić, czy system działa poprawnie jako spójna jednostka.

Podczas E2E testów odwzorowuje się interakcje użytkownika, aby sprawdzić czy każda z funkcji spełnia oczekiwania. Testy obejmują różne ścieżki i scenariusze użytkowania, aby upewnić się, że system reaguje zgodnie z oczekiwaniami w różnych sytuacjach.

Przykładowe scenariusze mogą dotyczyć rejestracji użytkownika, logowania, dodawania produktów do koszyka, procesu zakupowego lub każdego innego działania ważnego z perspektywy idei systemu.

Dzięki automatyzacji można naśladować zachowanie końcowego użytkownika i przetestować każdą funkcjonalność od początku do końca. Do tworzenia testów automatycznych wykorzystywany jest głównie Cypress, dzięki któremu w łatwy sposób można zweryfikować działanie aplikacji. Dodatkowo przygotowuje on automatyczny raport z testów, zawierający zrzuty ekranu, video czy logi.

Jest wykorzystywany głównie do testowania frontendu, natomiast testując backend, często wykorzystywany jest Swagger czy Postman. Jest to również bardziej precyzyjne i eliminuje błędy ludzkie podczas ręcznego testowania. Wielokrotnie są one przeprowadzane w środowiskach zbliżonych do produkcji, aby odzwierciedlić jak najbardziej realistyczne warunki.

Dlaczego warto testować oprogramowanie?

Testowanie oprogramowania odrywa niezwykle istotną rolę w zapewnieniu jakości i niezawodności systemu. Poprzez sprawdzanie poprawnego działania systemu, można określić, czy spełnione są określone standardy jakości i wymagania klienta.

Wczesna identyfikacja błędów pozwala na ich naprawę jeszcze przed udostępnieniem produktu końcowemu użytkownikowi, co przyczynia się do minimalizacji ryzyka wystąpienia nieprawidłowości i awarii. Oprócz aspektów jakościowych, testowanie oprogramowania umożliwia także ocenę wydajności systemu.
 

Przeprowadzenie testów wydajnościowych pomaga zidentyfikować obszary, które pomogą powodować spowolnienie działania systemu. Testowanie oprogramowania jest niezwykle istotne dla zapewnienia jakości, sprawdzanie poprawnego działania systemu pozwala określić, czy spełnione są standardy jakości. Tego rodzaju działanie skutecznie pomaga zminimalizować wystąpienie błędów w finalnym produkcie.

Wczesna identyfikacja błędów zwiększa także niezawodność produktu i jego użyteczność. Podczas testowania można ocenić wydajność systemu i odnaleźć ewentualne „wąskie gardła”, które mogą zwolnić działanie systemu.

Najważniejsze korzyści:

• Zapewnienie jakości
• Wykrywanie błędów w środowisku testowym
• Poprawa użyteczności
• Zwiększenie niezawodności
• Optymalizacja wydajności
• Zwiększenie satysfakcji użytkowników.

Podsumowanie

Testowanie oprogramowania jest nieodłącznym elementem procesu rozwoju i wdrażania systemów informatycznych. Ma ono kluczowe znaczenie dla zapewnienia jakości oprogramowania. Istnieje wiele różnych podejść i strategii testowania. Piramida testów to model hierarchiczny, który sugeruje, że w testowaniu powinno się skupiać na różnych rodzajach testów, aby osiągnąć optymalną efektywność i pokrycie testowe.

Piramida testów ma za zadanie zbalansować różne rodzaje testowania, kładąc większy nacisk na testy jednostkowe i integracyjne niż na systemowe.

Jest to związane z kosztami i efektywnością testowania. Bardziej zautomatyzowane testowanie może być wykonywane częściej i szybciej. Piramida testów stanowi ważne narzędzie w organizacji procesu testowania i koncentrowania się na odpowiednich rodzajach testów. Kombinacja testów jednostkowych, integracyjnych lub E2E pozwalają na osiąganie optymalnych wyników zapewniając jak najlepsze doświadczenia z używania produktu końcowemu użytkownikowi.